Schizma w światowym anglikanizmie

  • Oct 17, 2025

Konferencja GAFCON w Jerozolimie w 2018 r.

Niespełna 2 tygodnie po ogłoszeniu nominacji biskupki Sarah Mullally na stanowisko arcybiskupki Canterbury (pierwszej kobiety powołanej na ten urząd) we Wspólnocie Anglikańskiej doszło do formalnego rozdarcia. Wczoraj, 16 października, arcybiskup Kościoła Anglikańskiego Rwandy ogłosił historyczną decyzję w imieniu Globalnej Anglikańskiej Konferencji Przyszłości (Global Anglican Future Conference – GAFCON) o zerwaniu więzi z Canterbury. Nie jest to spowodowane samą osobą biskupki Mullally – jej nominacja jest jedynie kroplą, która przelała czarę goryczy. Po 2000 roku podziały między konserwatywnymi i liberalnymi Kościołami zrzeszonymi we Wspólnocie Anglikańskiej stopniowo narastały, aż osiągnęły punkt krytyczny. Tekst oryginalny komunikatu można przeczytać na stronie GAFCON.



Do naszych drogich anglikańskich braci i sióstr w Chrystusie.

Łaska i pokój wam w imię naszego zmartwychwstałego Pana Jezusa Chrystusa, w dniu wspomnienia męczeństwa Hugh Latimera i Nicholasa Ridleya.

Pierwsza Globalna Anglikańska Konferencja Przyszłości (GAFCON) zebrała się w 2008 roku w Jerozolimie, aby w duchu modlitwy odpowiedzieć na odejście od Pisma Świętego niektórych spośród najwyższych przywódców Wspólnoty Anglikańskiej i zabiegać o ich pokutę.

Wobec braku tej pokuty, w duchu modlitwy zmierzaliśmy ku przyszłości dla wiernych anglikanów, w której Biblia zostanie na nowo umieszczona w sercu Wspólnoty.

Dzisiaj ta przyszłość nadeszła.

Nasi prymasi zrzeszeni w GAFCON zebrali się w tej godzinie, aby wypełnić nasze zadanie reformy Wspólnoty Anglikańskiej, wyrażone w Deklaracji Jerozolimskiej z 2008 roku.

Postanowiliśmy uporządkować Wspólnotę Anglikańską w następujący sposób:

  1. Ogłaszamy, że Wspólnota Anglikańska zostanie zreorganizowana, opierając się wyłącznie na jednym fundamencie wspólnoty, a mianowicie na Piśmie Świętym, „tłumaczonym, czytanym, głoszonym, nauczanym i przestrzeganym w jego prostym i kanonicznym znaczeniu, z poszanowaniem historycznego odczytywania i konsensusu Kościoła” (Deklaracja Jerozolimska, artykuł II), co odzwierciedla artykuł VI z 39 artykułów religii.
  2. Odrzucamy tak zwane Narzędzia Wspólnoty, a mianowicie arcybiskupa Canterbury, Konferencję Lambeth, Anglikańską Radę Konsultacyjną (Anglican Consultative Council – ACC) oraz Spotkanie Prymasów, które nie zdołały utrzymać doktryny i dyscypliny Wspólnoty Anglikańskiej.
  3. Nie możemy dalej utrzymywać komunii z tymi, którzy opowiadają się za rewizjonistyczną agendą, która odrzuciła nieomylne słowo Boże jako ostateczny autorytet i unieważnia rezolucję I.10 z Konferencji Lambeth w 1998 roku.
  4. W związku z tym GAFCON dokonał reorganizacji Wspólnoty Anglikańskiej, przywracając jej pierwotną strukturę jako wspólnoty autonomicznych prowincji połączonych Formułami Reformacji, zgodnie z postanowieniami pierwszej konferencji w Lambeth w 1867. Jesteśmy teraz Globalną Wspólnotą Anglikańską.
  5. Prowincje Globalnej Wspólnoty Anglikańskiej nie będą uczestniczyć w spotkaniach zwoływanych przez arcybiskupa Canterbury, w tym w ACC, i nie będą wnosić żadnych wkładów finansowych na rzecz ACC, ani nie będą otrzymywać żadnych środków finansowych z ACC lub organizacji z nią powiązanych.
  6. Prowincje, które jeszcze tego nie uczyniły, zachęca się do zmiany swoich konstytucji w celu usunięcia wszelkich odniesień do wspólnoty ze stolicą w Canterbury i Kościołem Anglii.
  7. Aby zostać członkiem Globalnej Wspólnoty Anglikańskiej, prowincja lub diecezja musi wyrazić zgodę na Deklarację Jerozolimską z 2008 r., będącą współczesnym wyznacznikiem tożsamości anglikańskiej.
  8. Utworzymy Radę Prymasów wszystkich prowincji członkowskich, aby wybrać przewodniczącego, działającego jako primus inter pares („pierwszego wśród równych”), który będzie stał na czele Rady, kontynuując „walkę o wiarę, która raz na zawsze została przekazana świętym” (List Judy 3).

Jak oświadczyłem dwa tygodnie temu, „odbudowa naszej ukochanej Wspólnoty leży teraz wyłącznie w rękach GAFCON i jesteśmy gotowi przejąć inicjatywę”.

Dzisiaj GAFCON przewodzi Globalnej Wspólnocie Anglikańskiej.

Tak jak było od samego początku, nie opuściliśmy Wspólnoty Anglikańskiej; my jesteśmy Wspólnotą Anglikańską.

Podczas zbliżającej się konferencji biskupów G26 w Abudży w Nigerii, która odbędzie się w dniach 3-6 marca 2026, będziemy obradować i radować się Globalną Wspólnotą Anglikańską.

Prosimy o modlitwę, abyśmy prowadzili naszą Wspólnotę w modlitewnym poddaniu się Duchowi Świętemu, słuchając głosu Jezusa w Jego cudownych Pismach, dla chwały Boga.

W Chrystusie,

Najwielebniejszy dr Laurent Mbanda
Przewodniczący Rady Prymasów GAFCON
Arcybiskup i Prymas Kościoła Anglikańskiego Rwandy
Czwartek, 16 października 2025 r.


Tłumaczenie i redakcja: Grzegorz Żarnecki